របាយការណ៍ឆ្នាំ២០២២ពីអង្គការ UNICEF បានឱ្យដឹងថាខ្យល់ពុលគឺកើតឡើងនៅពេលសារធាតុពុល ត្រូវបានបញ្ចេញទៅក្នុងបរិយាកាស ដោយការបំពុលខ្យល់អាចកើតឡើងពីប្រភពធម្មជាតិ ដូចជាកត្តាភ្លើងឆេះព្រៃ ធូលី និងបន្ទុះភ្នំភ្លើង។
បន្ថែមពីនោះសកម្មភាពរបស់មនុស្សដែលរួមមាន រោងចក្រថាមពលដុតឥន្ធនៈហ្វូស៊ីល (ធ្យូងថ្ម ប្រេង ឧស្ម័នធម្មជាតិ) ជី និងសំណល់សត្វពីកសិដ្ឋាន ចង្ក្រានដុតអុស ការបើកបររថយន្ត ការហោះហើរយន្តហោះនិងសកម្មភាពជាច្រើនផ្សេងទៀតក៏បានរួមចំណែកឱ្យមានការបំពុលខ្យល់ដែរ។
ខ្យល់ពុលអាចបំផ្លាញរាងកាយរបស់មនុស្សនិងបង្កើនជំងឺច្រើនប្រភេទ តួយ៉ាងដូចជា ជំងឺបេះដូង ជំងឺផ្លូវដង្ហើម និងជំងឺមហារីកសួត ដែលសារធាតុពុលនៅក្នុងខ្យល់ទាំងនោះ ចូលទៅក្នុងសួតនិងប្រព័ន្ធឈាមរបស់មនុស្ស។
យ៉ាងណាមិញបញ្ហាខ្យល់ពុល បានជះឥទ្ធិពលលើកុមារតូចនិងយុវជនខ្លាំងជាងមនុស្សចាស់ពេញវ័យ ព្រោះពួកគេដកដង្ហើមលឿនជាង ហើយអាចស្រូបយកសារធាតុពុលច្រើនជាង។ ម្យ៉ាងវិញទៀតប្រព័ន្ធខួរក្បាល និងរាងកាយរបស់កុមារកំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលលូតលាស់នៅឡើយ។
បើយោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៨ បានឱ្យដឹងថា កុមារប្រមាណ១.៨ ពាន់លាននាក់ មានអាយុក្រោម១៥ឆ្នាំ តែងដកដង្ហើមជាមួយខ្យល់ដែលមានជាតិពុលគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីបង្កហានិភ័យធ្ងន់ធ្ងរដល់សុខភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍ខួរក្បាលរបស់ពួកគេ។
ដោយសារយើងមិនអាចមើលខ្យល់ឃើញនោះទេ ដូច្នេះយើងអាចសម្គាល់សញ្ញានៃខ្យល់ពុលតាមរយៈ ស្ថានភាពទាំង៣ដូចខាងក្រោម៖
១. ភាពស្ងួត/ក្រហាយភ្នែក ឈឺក្បាល អស់កម្លាំង អាលាក់ហ្ស៊ី ឬដង្ហើមខ្លី។
២. តើនៅតំបន់អ្នករស់នៅមានរោងចក្រ រថយន្ត រថយន្តដឹកទំនិញ រោងចក្រអគ្គិសនីដែរឬទេ? ប្រសិនបើ មាន នោះអ្នកប្រហែលប្រឈមនឹងការបំពុលខ្យល់កម្រិតខ្ពស់។
៣. ប្រសិនបើ អ្នករស់នៅជាមួយអ្នកមានជំងឺហឺត អ្នកអាចឃើញពួកគេមានជំងឺហឺតកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ដង្ហើមខ្លី ឈឺទ្រូង ក្អក ឬដកដង្ហើមតឹង។
អត្ថបទ៖ វិធីការពារកុមារពីការបំពុលខ្យល់ ដែលឪពុកម្ដាយគ្រប់រូបត្រូវធ្វើ
អត្ថបទដោយ៖ ពីង ជូអេង
